Mai vàng từ lâu đã trở thành biểu tượng của mùa xuân tại miền Nam. Sắc vàng rực rỡ của hoa mai không chỉ mang lại không khí ấm áp và vui tươi mà còn là dấu hiệu của Tết Nguyên Đán. Trong hầu hết các gia đình ở Nam Bộ, mai vàng là một phần không thể thiếu trong dịp Tết.
Mặc dù là mai vàng, nhưng mỗi cây lại có những đặc điểm khác nhau, từ kích thước, số lượng cánh hoa, kiểu dáng cánh hoa đến màu sắc. Những người yêu thích và có kinh nghiệm chơi mai cho rằng, cây mai càng có nhiều cánh hoa và cánh càng to, dày thì càng quý và khiến việc định giá mai vàng cao hơn.
Một cây mai vàng đẹp để chơi Tết thường hội tụ nhiều yếu tố: cánh hoa to, dày, màu sắc tươi thắm, gốc cây to và hình dáng độc đáo. Tuy nhiên, một trong những điều quan trọng nhất là hoa mai phải nở đúng dịp Tết. Điều này đòi hỏi sự chăm sóc kỹ lưỡng và kỹ thuật cao.
Một cây mai vàng lý tưởng sẽ bắt đầu nở những nụ hoa đầu tiên vào mùng 1 Tết và tiếp tục nở rộ trong suốt 3 ngày Tết. Để đạt được điều này, người chăm sóc phải dành rất nhiều thời gian và công sức, từ việc tưới nước đúng cách, bón phân hợp lý đến việc bảo vệ cây khỏi sâu bệnh và điều chỉnh ánh sáng.
Ngoài ra, cây mai còn là một phần của truyền thống văn hóa. Nhiều người tin rằng, sự hiện diện của cây mai vàng trong nhà vào ngày Tết sẽ mang lại may mắn và thịnh vượng. Chính vì vậy, mỗi năm khi Tết đến, các địa điểm bán mai vàng ,chợ hoa và vườn mai lại trở nên nhộn nhịp, với những người yêu thích mai tìm kiếm cây mai vàng đẹp nhất cho gia đình mình.
Những cây mai không chỉ đơn thuần là vật trang trí mà còn là đại diện cho sự khởi đầu mới, niềm hy vọng và sự phú quý. Chính vì thế, việc chăm sóc và chơi mai vàng đã trở thành một nghệ thuật, đòi hỏi sự tỉ mỉ và tình yêu dành cho thiên nhiên. Hoa mai vàng mang đến không khí xuân ấm áp, là nguồn cảm hứng và niềm vui cho mỗi gia đình trong dịp Tết Nguyên Đán.
Trong những năm gần đây, thú chơi mai ghép đang trở nên phổ biến trong giới chơi cây cảnh. Thay vì chỉ chơi những cây mai vàng truyền thống, nhiều người đã bắt đầu thử nghiệm ghép các loại mai khác nhau vào cùng một gốc mai để tạo ra những tác phẩm độc đáo. Phương pháp này cho phép kết hợp những loài mai khác nhau trên một cây, tạo nên vẻ đẹp đa dạng và thu hút.
Mai ghép là quá trình chọn những giống mai có hoa đẹp và ghép chúng vào những gốc mai có dáng đặc biệt. Một số người chơi mai đã ghép vào một gốc mai nhiều loại mai khác nhau như mai huỳnh tỉ, mai sẻ, mai cam, mai giảo, và thậm chí là mai trắng. Khi nhìn bên ngoài, rất khó để phân biệt các loại mai ghép này, chỉ khi hoa nở mới có thể nhận biết được chính xác giống mai. Dù vậy, cách chăm sóc các loại mai ghép không khác biệt nhiều so với mai vàng truyền thống, vẫn cần sự chú ý đến việc tưới nước, bón phân và bảo vệ khỏi sâu bệnh.
Một trong những loại mai được ưa chuộng là mai cúc, nổi tiếng với số lượng cánh hoa lên tới 150 cánh. Mai cúc có hoa mọc thành chùm, tạo nên hình ảnh mai vàng bonsai đẹp ,lãng mạn và tinh tế. Đặc điểm của hoa mai cúc là cánh mỏng, nhỏ và nhiều tầng. Hoa nở liên tục cho đến khi rụng, nhưng không có nhụy, vì vậy không tạo ra hạt sau khi hoa tàn.
Mai Ngự Sử là một giống mai khác cũng đang được quan tâm bởi sắc trắng sữa, viền vàng nhạt trên rìa cánh hoa và nhụy vàng. Mai Ngự Sử thông thường chỉ có 5 cánh, nhưng sau quá trình lai tạo và cấy ghép, có thể xuất hiện các biến thể với 9 - 12 cánh. Loại hoa này có kích thước lớn và mùi thơm nhẹ, kết hợp với màu sắc độc đáo, tạo nên sự cuốn hút đặc biệt.
Việc chơi mai ghép không chỉ là cách để tạo ra những cây mai đẹp mà còn là nghệ thuật thể hiện sự sáng tạo và niềm đam mê của người chơi. Nó mở ra những khả năng mới cho việc thưởng thức mai vàng và góp phần làm phong phú thêm cảnh quan trong những dịp Tết Nguyên Đán. Những cây mai ghép độc đáo sẽ mang đến cho người chơi và người ngắm nhìn niềm vui và sự thích thú trong mỗi mùa xuân.
Thanh mai là một loại mai có hoa màu xanh nhạt, với cánh hoa nhỏ và số lượng cánh từ 5 đến 12. Hoa thường mọc thành chùm và một số loại có mùi thơm đặc trưng. Thanh mai thực chất là một dạng đột biến từ giống mai thường, nên nếu trồng từ hạt sẽ có khả năng quay về nguyên bản. Vì lý do này, giống mai này chủ yếu được nhân giống thông qua phương pháp ghép.
Mai cam, như tên gọi, có sắc hoa màu cam. Thông thường, mai cam có 5 cánh với cánh hoa mỏng và nhụy vàng. Tuy nhiên, qua quá trình nhân giống, một số loại mai cam có thể có từ 9 đến 12 cánh, tạo nên sự độc đáo và đa dạng.
Hoa mai Phước Lộc Thọ là một loại hoa mai đặc biệt trong họ mai vàng. Mai Phước Lộc Thọ có hai dạng hoa: dạng đầu tiên là các lá chụm lại tạo thành 5 cánh, với nhụy xanh, hoa có thể nở trong vòng hai tuần và sau đó phát triển thành lá bình thường; dạng thứ hai có màu vàng hơi thẩm đỏ, 5 cánh với nhụy vàng, hoa nở trong 3 đến 5 ngày tùy thuộc vào điều kiện thời tiết.
Bạch mai, hay còn gọi là mai trắng, thường có 5 cánh màu trắng với nhụy vàng. Búp hoa thon dài, đầu búp hơi nhọn khác với một số loại mai khác. Hoa bạch mai có thể nở thành chùm từ 3 đến 5 hoa, và sau khi nở, chúng phát triển hạt. Lá bạch mai có màu xanh nhạt, nhánh non và đọt non có màu trắng, đây là những đặc điểm nhận diện đặc trưng của loại mai này.
Đối với người dân Nam bộ, ngày Tết sẽ thiếu đi hương vị nếu không có hoa mai. Hoa mai không chỉ tô điểm không gian mà còn mang ý nghĩa về sự thịnh vượng và may mắn cho năm mới. Mỗi mùa xuân, hoa mai phương Nam lại tô điểm cho cảnh sắc với nhiều màu sắc khác nhau, từ xanh nhạt của thanh mai, cam rực rỡ của mai cam, đến trắng tinh khôi của bạch mai. Sự đa dạng này tạo nên một bức tranh xuân đầy màu sắc, gợi lên những hy vọng và ước mơ về một năm mới tốt lành và sung túc.